Agjencia Amerikane e Hapësirës (NASA) ka përfunduar një fluturim të dytë me helikopter në Mars.
Droni i vogël Ingenuity qëndroi 5 metra lartësi mbi sipërfaqen e Planetit të Kuq dhe lëvizi anash 2 metra, para se të kthehej në vendin e ngritjes.
NASA dëshiron që çdo shëtitje e njëpasnjëshme të rritet përpara, në mënyrë që droni i vogël të fluturojë më lart, më tej dhe më shpejt.
Të hënën, Ingenuity bëri histori duke kryer fluturimin e parë të mundësuar, të kontrolluar në një planet tjetër dhe demonstroi me sukses se si mund të prodhohet oksigjen nga dyoksid karboni në atmosferën e dobët të Marsit.
Një pajisje e quajtur Moxie ishte në gjendje të gjenerojë 5 gramë oksigjen – një sasi gazi e mjaftueshme që një astronaut në Planetin e Kuq të marrë frymë për 10 minuta.
NASA parashikon që në misionet e ardhshme njerëzore të merr me vete versionet e ngritura të Moxie në Mars.
Helikopteri u ul në kraterin Jezero të planetit në mes të shkurtit nga Rover Perseverance, i cili së shpejti do të fillojë misionin e tij kryesor për të kërkuar shenja të jetës së lashtë.
Fluturimi i fundit i Ingenuity ishte një hap përpara në kompleks që nga e hëna. Synimi i sotëm ishte të vendosej një lëvizje horizontale dhe për ta arritur këtë, droni anoi për 5 gradë, duke lejuar që një pjesë e shtytjes nga rrotulluesit ta marrë anash.
“Helikopteri ndaloi, qëndroi pezull në vend dhe bëri kthesat për të drejtuar kamerën e saj në drejtime të ndryshme,” tha Havard Grip, kryepiloti i Ingenuity.
“Pastaj u drejtua përsëri në qendër të” fushës ajrore “për t’u ulur. Duket e thjeshtë, por ka shumë të panjohura në lidhje me mënyrën e fluturimit të një helikopteri në Mars. Kjo është arsyeja pse ne jemi këtu – për t’i bërë të ditura këto të panjohura”, shtoi ai.
Vështirësia kryesore për të marrë ajrin në Planetin e Kuq është atmosfera shumë e hollë, e cila ka vetëm 1% të dendësisë në Tokë. Kjo u jep fletëve të rrotulluesve shumë pak mundësi për ngritje.
Ka ndihmë nga graviteti më i ulët në Mars, por gjithsesi – duhet shumë punë për t’u ngritur nga sipërfaqja e tij, dhe kjo ishte arsyeja që Ingenuity u prodhua të ketë peshë jashtëzakonisht të lehtë dhe me fuqi të krahëve – me mbi 2500 rrotullime në minutë.
Kontrolli gjithashtu duhet të jetë autonom. Distanca deri në planetin Mars – aktualisht pak më pak se 300 milionë km nënkupton që radio-sinjalet marrin 16 minuta për të përshkuar hapësirën ndërhyrëse dhe fluturimi me levë nuk mund të vihet në diskutim.
NASA i ka lejuar ekipit inxhinierik Ingenuity tri fluturime të tjera në 12 ditët e ardhshme, ku droni do të udhëtojë qindra metra në sipërfaqen e Marsit. Gjithashtu drejtimi i testeve të mëtejshme do të kryhet nga ekipi që qëndron pas Moxie – Eksperimenti i Shfrytëzimit të Burimeve të Oksigjenit në Mars.
Kjo pajisje e vogël në ‘stomakun’ e roverit, gjithashtu postoi një eksplorim së pari duke nxjerrë oksigjenin nga ajri i Marsit.
Atmosfera e planetit është e dominuar nga dyoksidi i karbonit në një përqendrim prej 96%. Oksigjeni është vetëm 0.13%, krahasuar me 21% në atmosferën e Tokës.
Moxie është në gjendje të nxjerrë atomet e oksigjenit nga molekulat e dyoksid karbonit, të cilat përbëhen nga një atom karboni dhe dy atome oksigjeni. Produkti i mbeturinave është monoksid karboni, i cili shfryhet në atmosferën marsiane.Pritjet janë që ai do të mund të prodhojë deri në 10 gramë oksigjen në orë.
Misionet e astronautëve në Mars do të kishin nevojë për tone të tëra oksigjen, si për të marrë frymë ashtu edhe për të përdorur motorët e raketave që kërkohen për t’i ngritur nga sipërfaqja e planetit për t’i sjellë në shtëpi. Versione më të mëdha, të gjeneratës së re të Moxie mund të jenë në gjendje ta bëjnë këtë.
“Moxie nuk është vetëm instrumenti i parë për të prodhuar oksigjen në një botë tjetër, është teknologjia e parë e këtij lloji që do të ndihmojë misionet e ardhshme” të jetojnë jashtë Tokës”, duke përdorur elementë të mjedisit të botës tjetër, i njohur gjithashtu si Shfrytëzimi i Burimeve të Oksigjenit,” tha Trudy Kortes, drejtor i demonstrimeve të teknologjisë brenda Drejtorisë së Misionit të Teknologjisë Hapësinore të NASA-s.
“Është marrja e regolitit, substancë që gjendet në sipërfaqe, dhe vendosja e saj nëpër një fabrikë përpunimi, duke e bërë atë në një strukturë të madhe, ose marrja e dyoksidit të karbonit – pjesa më e madhe e atmosferës – dhe shndërrimi i tij në oksigjen. Ky proces na lejon të shndërroni këto materiale të bollshme në gjëra të përdorshme: shtytës, ajër që mund të marrë frymë, ose, të kombinuar me hidrogjen, ujë”, përfundoi ai.
LEXO EDHE:
Përfundon takimi mes Kurtit dhe kryediplomatit gjerman, ja çka u diskutua
